Το όνομα Κύθηρα

Με αφετηρία τα Ομηρικά έπη.

Το όνομα Κύθηρα έχει βαθιά στην ιστορία τις ρίζες του. Ο Όμηρος το αναφέρει στο επικό του έργο, την Ιλιάδα (η Κυθέρεια θεά του έρωτα τροφός), όπου η θεά Αφροδίτη, η θεά του Έρωτα, ταυτίζεται με το νησί και παίρνει το όνομα Κυθέρεια. Στην αρχαιότητα Ακύθηρος λεγόταν ο στερούμενος θέλγητρων άνθρωπος. Και άλλοι όμως σπουδαίοι συγγραφείς της αρχαιότητας αναφέρονται στο νησί με το όνομα Κύθηρα. Ανάμεσα σε αυτούς είναι ο Ηρόδοτος, ο Διόνυσος, ακόμα και ο Αριστοτέλης που παραδέχεται ότι το νησί λεγόταν Πορφυρούσα – λόγω της επεξεργασίας πορφύρας, αλλά στις μέρες του λεγόταν Κύθηρα, και ο Ξενοφώντας στα Ελληνικά του χρησιμοποιεί τον όρο Κυθηρία γη.
Ο Ισίδωρος (γεωγράφος του Α΄ μ.Χ. αιώνα) υποστήριξε μια ανατρεπτική άποψη, ότι δηλαδή το νησί έλαβε το όνομά του από την Κυθέρεια Αφροδίτη και όχι το αντίστροφο. Μάλιστα, μίλησε πρώτη φορά για τη σημασία του ρήματος κεύθω και τη σχέση του με τη θεά και το νησί. Κεύθω σημαίνει κρύβω τον έρωτα, ενώ εκείνοι που κάνουν έρωτα στο νησί (στο μέρος εκείνο, δηλ. τα Κύθηρα), ανακαλύπτουν το κρυμμένο ερωτικό πάθος. Η ονομασία του νησιού συναντάται στον πληθυντικό, ίσως από την ύπαρξη και των διπλανών Αντικυθήρων. Ποια η σχέση όμως των δύο προσωνυμιών του νησιού, Κύθηρα και Τσιρίγο; Ύστερα από μελέτες και έρευνες φαίνεται ότι τα δύο παραπάνω ονόματα έχουν σχέση αλληλεπίδρασης, δηλαδή είτε ότι η μια ταυτίζεται με την άλλη είτε ότι η μια δημιουργεί την άλλη.

Το νησί της Ουράνιας Αφροδίτης.

Έχει ενδιαφέρον να αναφέρουμε ότι στην Κύπρο υπάρχει περιοχή Κυθραία ή Κύθρα, όπου βρέθηκαν αγάλματα της θεάς Αφροδίτης, ενώ η κοινή ονομασία της περιοχής είναι Τζυρκά, η σύνδεση και η συσχέτιση με το Κύθηρα – Τσιρίγο είναι μοιραία!
Ολοκληρώνοντας, τα δυο ονόματα του νησιού, Κύθηρα και Τσιρίγο, έχουν στενή σχέση μεταξύ τους και βαδίζουν χέρι χέρι στα σοκάκια της ιστορίας. Αν φωνάξετε στο δρόμο Κύθηρα, μη νομίζετε ότι θα γυρίσει μόνο το νησί!. Ιδού οι συνονόματοι του: Κύθηρα λέγεται ένας αστεροειδής, που περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο, ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία, ενώ άλλο ιπτάμενο είδος που ακούει στο όνομα Κύθηρα, είναι κάποια κατηγορία λεπιδόπτερου.
Με την ίδια ονομασία υπάρχει κει είδος φυτού, και συγκεκριμένα είδος ορχιδέας, που καυχιέται για τους πολλούς χρωματισμούς του, όπως λευκό, κόκκινο, πράσινο ή καστανό. Επιπροσθέτως, το όνομα Κύθηρα έχει δοθεί στη νήσο Ταϊτή (Νέα Κύθηρα), ενώ ήδη από το 18ο αιώνα έχει γίνει γνωστό από τους φημισμένους πίνακες του Βαττώ “Επιβίβαση στα Κύθηρα” και “Νήσος Κύθηρα”, αλλά έγινε και κινηματογραφικό έργο “Ταξίδι στα Κύθηρα” από τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, ακόμα και τραγούδι, “Τα Κύθηρα ποτέ δεν θα τα βρούμε”.