Ημίθαμνοι Κυθήρων

Στα Κύθηρα, λόγω του πολύμορφου ανάγλυφου, στην ουσία το νησί είναι υπερυψωμένο οροπέδιο με κρημνώδεις ακτές περιμετρικά του, αυτό δημιουργεί διαφορετικά υψόμετρα με αποτέλεσμα σε πολλές περιοχές να παρατηρούνται μεγάλες διαφορές στις βροχοπτώσεις και στη θερμοκρασία. Αυτές οι διαφορετικές τοπικές συνθήκες συμβάλλουν στο να έχουμε μεγάλη ποικιλία φυτών, δηλαδή πλούσια χλωρίδα. Θαμνώδης περιοχές σχηματίζουν την χαρακτηριστική μωσαϊκότητα του φυσικού τοπίου του νησιού, το οποίο απαρτίζεται από πυκνές, συχνά αδιαπέραστες, συστάδες θάμνων, ύψους συνήθως 1-3 μ.

Μυρτιά κυθηρα

Μυρτιά

Η μυρτιά είναι αειθαλής θάμνος, με ύψος που μπορεί να φτάσει ως τα 5 μέτρα. Έχει λευκά άνθη με τον καρπό να είναι ράγα, σχεδόν σφαιρική ή ελλειψοειδής. Τα φύλλα της είναι λογχοειδή, πτερόνευρα, οξύληκτα και αρωματικά. Πολλαπλασιάζεται με σπορά ή και με μοσχεύματα.
Καλλιεργείται στην ύπαιθρο, σε γλάστρες αλλά και σε θερμοκήπια. Χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, στην παρασκευή καλλυντικών και στη φαρμακευτική. Παράγει αιθέριο έλαιο (μυρτέλαιο). Το ανθεκτικό της ξύλο χρησιμοποιείται στη λεπτοξυλουργική και τα κλαδιά της στην καλαθοπλεκτική. Το φυτό ήταν γνωστό από τα αρχαία χρόνια και το αναφέρει ο Διοσκουρίδης.
Η μυρτιά δοξαζόταν στις σημιτικές θρησκείες και ήταν το ιερό φυτό της Πάφιου Αφροδίτης, η οποία όταν βγήκε γυμνή από τη θάλασσα κρύφτηκε πίσω από μια μυρτιά. Η μυρτιά ήταν το σύμβολο της ομορφιάς και της νεότητας. Η μυρτιά ήταν γνωστή από την αρχαιότητα, όταν χρησιμοποιούταν ως καλλωπιστικό φυτό στους ναούς. Η μυρτιά συσχετίζεται επίσης με το γάμο.


Ημίθαμνοι Κύθηρα

Ερείκη

Είναι χαμηλός θάμνος με φύλλα μικρά (4-8 mm) και γραμμοειδή. Τα άνθη είναι μικρά (3-3,5 mm), καμπανοειδή, ρόδινα με ανθήρες με αποκλίνοντες λοβούς που προεξέχουν. Aνθίζει το φθινόπωρο, από τα τέλη Αυγούστου μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου και αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά (κυρίαρχο στην περιοχή της Αργαλαστής Πηλίου, στη Χαλκιδική, κ.ά), της μακίας βλάστησης.
Η Ερείκη η σπονδυλανθής (Erica manipuliflora) με κοινό όνομα φθινοπωρινό ρείκι ή σουσούρα ανήκει στην οικογένεια Ericaceae (Ερεικοειδή) στην οποία ανήκουν επίσης οι κουμαριές και τα ροδόδενδρα. Αποτελεί στενομεσογειακό είδος με κατανομή κυρίως στην Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο.


Αγιόκλημα

Αγιόκλημα

Τα περισσότερα είδη Λονίσερας είναι ανθεκτικά αναρριχώμενα φυτά, με μια μειοψηφία θάμνων.[1] Ορισμένα είδη (συμπεριλαμβανομένου του Lonicera hildebrandiana από τους πρόποδες των Ιμαλαΐων και του L. etrusca από τη Μεσόγειο) είναι ευαίσθητα και μπορούν να καλλιεργηθούν έξω μόνο σε υποτροπικές ζώνες. Τα φύλλα είναι αντίθετα, απλά ωοειδή, μήκους 1 – 10 εκ. Τα περισσότερα είναι φυλλοβόλα αλλά μερικά είδη είναι αειθαλή.
Το αγιόκλημα στα Κύθηρα εκτιμάται ως φυτό κήπου, για την ικανότητά του να καλύπτει αντιαισθητικούς τοίχους και κτίσματα, με τα άφθονα σωληνοειδή άνθη του στις αρχές του καλοκαιριού, και το έντονο άρωμα πολλών ποικιλιών. Οι ανθεκτικοί αναρριχώμενοι τύποι χρειάζονται τις ρίζες τους στη σκιά και τις ανθισμένες κορυφές τους στο φως του ήλιου ή σε πολύ ελαφριά σκιά.


Απείρανθος

Απείρανθος

Ο Απείρανθος ή απήγανος είναι ένα πολυετές, αρωματικό φυτό με ελαφρώς πράσινα φύλλα και μικρά άνθη. Ευδοκιμεί σε ξηρές περιοχές ενώ χάρη στο δυνατό του άρωμα και στην ικανότητά του να απωθεί έντομα από ορισμένες καλλιέργειες είναι κατάλληλο για τους κήπους. Στην Κρήτη υπάρχει σχεδόν παντού στην εξοχή ενώ μπορείτε να τον προμηθευτείτε και από φυτώρια.
Υπάρχει δοξασία που λέει πως ο απήγανος είναι ισχυρότερος αν πάρετε ένα βλαστάρι του από τον κήπο κάποιου άλλου και αν βεβαιωθείτε ότι το άτομο που θα το μεταφυτέψει είναι εκείνο που θα τον χρησιμοποιήσει αργότερα, επειδή η ενέργεια του ατόμου θα παραμείνει στα φύλλα και στο βλαστό του φυτού. Σε ότι αφορά στη φύτευση του η λαϊκή παράδοση θέτει ορισμένους κανόνες, δηλαδή δεν πρέπει να φυτέψετε αυτό το βότανο αν αισθάνεστε θυμό, κατάθλιψη ή άγχος.


Αστοιβή

Αστοιβή

Η αστοιβή αποτελεί είδος φρυγάνου που κυριαρχεί σε πολλά νησιά του Αιγαίου. Τα φρύγανα αναπτύσσονται στις ξηρότερες περιοχές της Ελλάδας και μέχρι υψόμετρο 300 περίπου μέτρων. Απαρτίζονται από αραιούς και χαμηλούς θάμνους με μικρά και συχνά χνουδωτά φύλλα, αγκαθωτά κλαδιά και είναι προσαρμοσμένοι στη θερινή ξηρασία. Χαρακτηριστικό τους γνώρισμα είναι ο εποχιακός διμορφισμός (μικρά φύλλα το καλοκαίρι, μεγάλα το χειμώνα), τον οποίο εμφανίζουν για τη ρύθμιση της ταχύτητας απώλειας του νερού μέσω της διαπνοής.
Επειδή η αστοιβή έχει αγκάθια και κατασκευή που εμποδίζει τη βόσκηση, θεωρείται από πολλούς βοσκούς «δασολόγους» ως ζιζάνιο. ‘Έτσι προσπαθούν με κάθε τρόπο να την περιορίσουν. Όσο όμως και αν φαίνεται περίεργο, η αστοιβή πολλαπλασιάζεται και επεκτείνει την κυριαρχία της ακριβώς επειδή την καταπολεμούν. Έχοντας προσαρμογές για την αντιμετώπιση και της πυρκαγιάς με παραβλαστήματα από τη ζωντανή ρίζα, όχι μόνον αντέχει αλλά ξεπερνά εύκολα το σοκ της φωτιάς με το οποίο προσπαθούν οι κάτοικοι των νησιών μας να την περιορίσουν.


Ασφάκα Κυθήρων

Ασφάκα

Η ασφάκα (Φλωμίς η θαμνώδης, Phlomis fruticosa), είναι ξυλώδες φυτό – θάμνος της οικογένειας των χειλανθών της τάξης των σωληνανθών. Φυτρώνει κυρίως σε βραχώδη ή πετρώδη εδάφη και φτάνει έως και ενάμιση μέτρο μέγιστο ύψος. Ανθίζει ανάλογα την περιοχή από τα τέλη του Μαρτίου έως τις αρχές του Ιούνιου. Τα άνθη της έχουν χρώμα κίτρινο και σχηματίζονται στις κορυφές του φυτού.
Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν για γιατροσόφια αλλά και για την κατασκευή μπαρούτης. Οι φαρμακευτικές της ιδιότητες ήταν γνωστές στους αρχαίους Έλληνες, οι οποίοι την χρησιμοποιούσαν για διάφορα γιατροσόφια. Κατά την Ελληνική Επανάσταση του ’21 χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή ενός είδος μπαρουτιού για τις ανάγκες του αγώνα. Επίσης χρησιμοποιείται και ως καύσιμη ύλη, ενώ σε κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία και η Αγγλία, χρησιμοποιείται και ως καλλωπιστικό φυτό.


Ευφόρβια κυθήρων

Ευφόρβια

Η ευφορβία (επιστ. Euphorbia) είναι μεγάλο γένος φυτών της οικογένειας των Ευφορβιοειδών (Euphorbiaceae), που αντιπροσωπεύονται στην Ελλάδα με περισσότερα από 40 είδη. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των ευφορβιών αποτελεί η ταξιανθία τους που έχει σχήμα κυπέλλου γι’αυτό και ονομάζεται κυάθιο από την αρχαία ελληνική λέξη για το κύπελλο.
Η Euphorbia lactea cristata, είναι ένα εύκολο στην καλλιέργεια του παχύφυτο, που προκύπτει από εμβολιασμό δύο ειδών. Είναι δηλαδή, δύο φυτά σε ένα! Το επάνω τμήμα του είναι η Euphorbia lactea και το χρώμα του είναι ασημογκρί, το οποίο μπορεί να γίνει κοκκινωπό, αν το φυτό είναι χαρούμενο στο περιβάλλον του. Το κάτω τμήμα του, συνήθως είναι η Euphorbia neriifolia. Το σχήμα του μοιάζει με κοράλλι και προέκυψε από μία φυσιολογική μετάλλαξη της Euphorbia lactea και είναι επίσης γνωστό ως Coral plant – φυτό κοράλλι.


Γκλενίτσα

Γένιστα

Η Γένιστα ή Αφάνα είναι φυλλοβόλος, πλαγιόκλαδος, συμπαγής θάμνος μικρής ανάπτυξης. Έχει βοτρυοειδή, κίτρινη, αρωματική ανθοφορία την άνοιξη. Οι κλάδοι της μοιάζουν με του σπάρτου. Ανθεκτική στο πολύ κρύο, χωρίς ιδιαίτερες εδαφοκλιματικές απαιτήσεις.
Στα Κύθηρα η Γενίστα ή αλλιώς Αφάνα, είναι ένας διακοσμητικός θάμνος, με ύψος που φτάνει από 10 εκατοστά έως μισό μέτρο. Το πλάτος της, ξεκινώντας από τα 50 εκατοστά, μπορεί να φτάσει ως και 1 μέτρο σε έκταση. Για να φτάσει το τελικό της μέγεθος, θα χρειαστεί γύρω στα 5 με 10 χρόνια, ενώ έπειτα από αυτό το διάστημα δεν μεγαλώνει σημαντικά.
Το πράσινο φύλλωμά της, στηρίζεται σε έντονα διακλαδισμένους, επίσης πράσινους βλαστούς, που μπλέκονται ο ένας με τον άλλο, σχηματίζοντας μικρούς, φουντωτούς όγκους. Φτιαγμένο από μικρά, απλά πράσινα φύλλα, έχει αραιή εμφάνιση, δημιουργώντας μια ιδιαίτερη εικόνα θάμνου. Τα άνθη της αφάνας, εμφανίζονται νωρίς το καλοκαίρι. Έντονα κίτρινα, πολλά μαζί, στις άκρες του φυλλώματος, έχουν το σχήμα λουλουδιού φασολιάς, ενώ συχνά είναι τόσα στον αριθμό που καλύπτουν τον πράσινο σκελετό της.


Σχοίνο κυθήρα

Σχίνος

Ο Σχίνος, με καταγωγή τους φυσικούς θαμνώνες της Μεσογείου, είναι εύρωστος αειθαλής θάμνος μεγάλης ανάπτυξης. Έχει φύλλωμα σκούρο πράσινο και εξαιρετικά πυκνό, όμορφα κόκκινα άνθη που εμφανίζονται από τα τέλη της άνοιξης μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού, και καρπούς μαύρους – στην φάση της ωρίμανσης. Είναι φυτό ιδιαιτέρως εύκολης καλλιέργειας, πολύ ανθεκτικό σε σχέση με εχθρούς και ασθένειες και δεν χρειάζεται σχεδόν καθόλου φροντίδα.
Ο Σχίνος, αναπόσπαστο φυτό του Μεσογεακού τοπίου, αξιοποιείται τόσο στην κηποτεχνία όσο και στην αρχιτεκτονική τοπίου και μάλιστα σε θέσεις τέτοιες όπου ελάχιστα φυτά επιβιώνουν, όπως αυτές που βρίσκονται δίπλα ή κοντά στην θάλασσα.


Αγριελιά

Αγριελιά

Η αγριελιά απαντάται αυτοφυής στη δασική ζώνη των αείφυλλων–πλατύφυλλων και αποτελεί πληθυσμό με πολλές παραλλαγές. Τα κλαδιά της είναι πολυάριθμα, μικρά και σκληρά, περισσότερο ή λιγότερο αγκαθωτά και αρκετά γωνιώδη (στρεβλά).
Ο κορμός είναι χοντρός, τραχύς, συχνά γυρτός, καμπύλος ή ελικοειδής. Σε σπάνιες περιπτώσεις υπεραιωνόβιων δέντρων, το ύψος της μπορεί να φτάσει μέχρι 15 μέτρα. Ο φλοιός έχει το γκρι χρώμα της στάχτης και αρχικά, στα νεαρά δέντρα, είναι λείος. Με το πέρασμα των χρόνων δημιουργούνται εξογκώματα και γίνεται οζώδης. Τα φύλλα είναι μικρά και σκληρά, με κοντούς μίσχους, διατεταγμένα αντίθετα, δερματώδη με λεία περιθώρια. Έχουν σχήμα λογχοειδές ελλειπτικό, στρογγυλεμένο ή ωοειδές και το χρώμα τους στην επάνω πλευρά είναι πράσινο σκούρο.
Στα κλασσικά χρόνια ονομαζόταν και Κότινος, όπως το στεφάνι από τα κλαδιά της με το οποίο στεφάνωναν τον νικητή στους ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας.

Compare listings

Compare